Тэма Сістэматызацыя літаратуры па сельскай і лясной гаспадарцы

Пры вывучэнні данай тэмы патрэбна абапірацца на веды, атрыманыя пры вывучэнні тэмы “Агульная методыка сістэматызацыі дакументаў”, “Структура табліц ББК для масавых бібліятэк”, а таксама тэм курсу бібліятэказнаўства.

Аддзел 4 прызначаны для кніг па агранаміі, раслінаводству і жывёлагадоўлі, кніг па ахове раслін і верэрынарыі, па лясной, паляўнічай і рыбнай гаспадарцы.

40 Прыроданавуковыя і тэхнічныя асновы сельскай гаспадаркі

Дзяленні, што абазаначаны здвоенымі індэксамі і надрукаваны курсівам, пры сістэматызацыі не выкарыстоўваюцца. Яны з’яўляюцца толькі загалоўкамі раздзелаў. У СК за гэтымі раздзяляльнікамі картак не ставіцца.

Аддзел 4 мае цесную сувязь з аддзелам “2 Прыродазнаўчыя навукі”. Многія прыродазнаўчыя навукі з’яўляюцца тэарэтычнай навуковай асновай для развіцця сельскай гаспадаркі.

Найбольш цесная сувязь існуе ў сельскай гаспадарцы з біялогіяй, таму што у аснове ўсіх агранамічных і заатэхнічных мерапрыемстваў ляжаць веды біялагічных асаблівасцей с/г раслін, жывёл, мікраарганізмаў. Пры размежаванні 4-га аддзела з аддзелам 2 патрэбна ведаць, што ў аддзел 4 адносяцца кнігі аб практычным прымяненні прыродазнаўчых навук.

Біялагічныя навукі вывучаюць жывыя арганізмы раслін і жывёл у тым выглядзе, як яны існуюць у прыродзе, сельская гаспадарка ва ўмовах уздзеяння на іх чалавека, каб атрымаць пэўныя прадукты.

Пры размежаванні з аддзелам “3 Тэхніка” трэба ведаць, што кнігі аб вытворчасці с/г машын, угнаенняў, ядахімікатаў, будаўніцтве меліярацыйных збудаванняў будуць сістэматызавацца ў аддзел 3, а кнігі аб выкарыстанні машын, збудаванняў, угнаенняў і г.д. – у аддзел 4.

Звярніце ўвагу на адсылкі да гэтых дзяленняў.

Пры размежаванні з раздзелам эканомікі сельскай гаспадаркі трэба ведаць, што ў аддзеле 4 збіраюцца кнігі агранамічнага і заатэхнічнага характару, а кнігі па эканамічных і арганізацыйных пытаннях сельскай гаспадаркі, такіх як спецыялізацыя с/г прадпрыемстваў, сабекошту с/г прадукцыі, аплаце працы і г.д. будуць сістэматызавацца ў раздзел 65.9/2/32.

Пры сістэматызацыі сельскагаспадарчай літаратуры патрэбна ведаць некаторыя правілы:

Размежаванне паміж агульнымі і прыватнымі пытаннямі.

Гэта правіла прымяняецца ў раздзелах 40 (за выключэннем раздзела 40.7), 41/42, 45/46.

У раздзеле 40 збіраюцца кнігі агульнага характару па пытаннях сельскай гаспадаркі. Гэта кнігі па пытаннях генэтыкі, спадчынасці с/г раслін і жывёл – 40.0 Аграбіялогія;

40.1 Аграфізіка (- аб уздзеянні на арганізмы с/г раслін і жывёл гуку, электрычнасці і іншых фізічных фактараў;

40.2 Агракліматалогія – кнігі аб уздзеянні надвор’я на арганізм с/г раслін і жывёл

Адсылкі ад гэтых раздзелаў ўказваюць на тое, што кнігі па гэтых пытаннях, якія датычаць толькі раслін ці толькі жывёл, сістэматызуюцца у раздзелы раслінаводства ці жывёлагадоўлі.

Уздзеянне надвор’я на равіццё і рост бульбы – 42.15

Раздзел 41/42 Раслінаводства дзеліцца на 41 – Агульнае і 42 – спецыяльнае /прыватнае/ раслінаводства.

У раздзеле 41 збіраюцца кнігі па агульных пытаннях раслінаводства і земляробства, такім як селекцыя, насенневодства, агратэхніка.

Кнігі па гэтых пытаннях у дачыненні да канкрэтнай культуры сістэматызуюцца ў раздзел 42. У ім прымяняецца табліца СТД.

Апрацоўка глебы пад цукровыя буракі – 42.15 – 4

Раздзел 45/46 Жывёлагадоўля дзеліцца на 45 – агульная; 46 – спецыяльная /прыватная/ жывёлагадоўля.

У раздзеле 45 збіраюцца кнігі па пытаннях развядзення, кармлення, утрымання жывёлы. Кнігі па гэтых пытаннях у адносінахда асобных відаў сельскагаспадарчых жывёл збіраюцца ў раздзеле 46

Метад камплексіравання і паўторнага адлюстравання.

Ён прымяняецца у раздзелах 40.7, 44, 48, якія называюцца комплекснымі.

Раздзел 40.7 Механізацыя і электрафікацыя ў сельскай гаспадарцы

Тут збіраецца літаратура аб механізацыі сельскай гаспадаркі, апісанні машын і трактароў, іх выкарыстанні ў сельскай гаспадарцы як агульнага характару, так і па механізацыі асобных галін сельскай гаспадаркі.

40.711 – па механізацыйнай апрацоўцы асобных с/г культур

40.715 – па механізацыі асобных галін жывёлагадоўлі

Метадычныя ўказанні да іх гавораць аб тым, што кнігі прыватнага характару павінны быць адлюстраваны паўторна ў раздзелах 42 і 46.

Аналагічнае правіла прымяняецца ў раздзеле “44 Ахова раслін”, дзе збіраюцца ўсе кнігі аб шкодніках і хваробах с/г раслін і лесу і барацьбе з імі, а таксама кнігі аб метіадах аховы асобных с/г раслін ад шкоднікаў і хвароб. Такія кнігі паўторна адлюстроўваюцца ў раздзеле 42, аб чым сведчаць метадычныя ўказанні да раздзела 44.9.

прызначаны для кніг аб хваробах сельскагаспадарчых жывёл і метадах іх лячэння. Кнігі аб хваробах асобных жывёл паўторна адлюстроўваюцца ў раздзеле 46.

1. Механізацыя свінагадоўчых ферм і комплексаў.

Кнігі аб перадавіках сельскагаспадарчай вытворчасці сістэматызуюць у адпаведныя раздзелы аддзела 4.

Кнігі, што асвятляюць вопыт работы перадавых калгасаў, саўгасаў ці фермерскіх гаспадарак, адносяцца ў аддзел 65.

Кнігі па гісторыі агранаміі збіраюцца ў раздзеле 4 г.

Біяграфіі вучоных, якія адначасова ўнеслі ўклад у развіццё біялагічнай навукі, адлюстроўваюцца ў раздзеле 28 г., а ў раздзел 4 г сістэматычнага каталога можна змясціць даведачныя раздзяляльнікі без індэксаў.

Зборы іх твораў, выбраныя творы атрымаюць індэкс 28.0, а тэматычныя зборнікі сістэматызуюцца па зместу.

У раздзелах 42, 112, 42, 113 можна аформіць раздзяляльнікі без індэксаў на асобныя культуры і размясціць іх па алфавіту.

Гэта дазволіць карыстальніку хутчэй і зручней знайсці ў каталозе патрэбныя дакументы.

Тэма: Сістэматызацыя літаратуры па ахове здароў’я, медыцынскіх навуках”

5 аддзел уключае літаратуру па пытаннях арганізацыі аховы здароў’я, гігіены, эпідэміялогіі, агульнай паталогіі, медыцынскай вірусалогіі, мікрабіялогіі і паразіталогіі, фармакалогіі, фармацыі і таксікалогіі, клінічнай медыцыне, а таксама па прыкладных галінах медыцыны: судовай, авіяцыйнай і касмічнай медыцыне, трапічнай і г.д.

2. Пры размежаванні аддзела медыцыны з аддзелам прыродазнаўчых навук улічваецца, што літаратура аб здаровым арганізму чалавека, яго будове, развіцці адносіцца да біялогіі і збіраецца ў раздзеле “28.7 Біялогія чалавека. Антрапалогія”. Напрыклад: Будова страўніка ў чалавека – гэта 2 аддзел біялогія, а захворванне страўніка – гэта медыцына. Выключэнне робіцца для літаратуры аб асаблівасцях дзіцячага і жаночага арганізма, якая збіраецца ў медыцыне (57.1,57.3).

Пры размежаванні аддзела медыцына з аддзелам тэхнікі трэба мець на ўвазе, што літаратура аб вытворчасці медыцынскай апаратуры, прыбораў, абсталявання, пратэзаў і г.д. адносіцца да тэхнікі, а аб іх выкарыстанні ў медыцыне – да 5 аддзела. Літаратура агульнага характару аб прымяненні тэхнікі, кібернэтыкі, радыёэлектроннай апаратуры ў розных галінах медыцыны адносіцца да медыцыны. Напрыклад: Стварэнне апарата УВЧ на заводзе – гэта тэхніка, а прымяненне апарата пры лячэнні захворвання горла, вуха – гэта медыцына і г.д.

Вырошчванне лекавых раслін (корня валерыяна, жэнь-шэня, беладоны і г.д) – гэта сельская гаспадарка, а прымяненне іх пры захворванні гэта медыцына.

Пры размежаванні аддзела медыцыны з грамадскімі навукамі ўлічваецца, што літаратура па пытаннях гігіены працы на асобных вытворчасцях, у асобных установах і на транспарце, па гігіене працы асобных груп насельніцтва збіраецца ў дзяленнях 51.24, а літаратура па ахове працы ўвогуле і ў асобных галінах народнай гаспадаркі адносіцца да эканомікі.

Уся літаратура па судовай медыцыне збіраецца пад індэксам “58 Прыкладныя галіны медыцыны”. У аддзеле 67 збіраюцца толькі кнігі аб працэсуальна-прававым значэнні судова-медыцынскай экспертызы.

Літаратура агульнага характару па ваеннай медыцыне і па спецыялізіраваным галінам ваеннай медыцыны (напрыклад, ваенная хірургія, ваенная траўматалогія) поўнасцю збіраюцца ў адпаведных дзяленнях 5 аддзела. У 68 аддзеле збіраецца літаратура па арганізацыі ваенна-медыцынскай службы ў арміі і флоце, аб медыцынскім забеспячэнні ўзброеных сіл, а таксама кнігі аб санітарна-гігіенічных патрабаваннях і мерапрыемствах у войсках па ўсіх галінах ваеннай гігіены.

Літаратура па ахове здароў’я, гігіене і фізічнаму развіццю дзяцей і падлеткаў поўнасцю збіраецца ў 5 аддзеле, а па фізічнаму выхаванню дзяцей і падлеткаў – у дзяленнях “74 Адукацыя. Пед.навукі”

Літаратура па лячэбнай фізкультуры і лячэбнай гімнастыцы збіраецца ў аддзеле медыцыны, а па ўсіх астатніх пытаннях фізкультуры і спорту ў дзяленнях “75 Фізічная культура і спорт”.

Усе размежаванні ў аддзеле агавораны адсылкамі і спасылкамі, якія трэба ўважліва чытаць.

У дзяленнях 51, 52 і ім падпарадкаваных трэба ўважліва чытаць тлумачэнні да дзяленняў і ўвагу звяртаць на адсылкі і спасылкі.

Пад індэксам “51.1(2)5 Санітарная асвета”, дзе збіраецца літаратура аб санітарна-гігіенічных метадах барацьбы з наркаманіяй, таксікманіяй, алкагалізмам, літаратура агульнага характару аб шкодзе іх на арганізм чалавека, а таксама літаратура комплекснага характару, якая разглядае ўсе або некалькі аспектаў данай праблемы. Літаратура аб адміністратыўна-прававых метадах барацьбы з гэтымі з’явамі знойдзе адлюстраванне ў праве пад індэксам 67.401.213, літаратура аб адносінах да алкагалізму, наркаманіі, як да з’явы, дзе пачынаецца словамі, што гэта дрэнна, будзе збірацца ў этыцы (87.7).

Зрабіце агляд дзяленняў, якія падпарадкоўваюцца 51 і 52 раздзелу. Звярніце ўвагу на дзяленне “51.204.0 Фарміраванне здаровага ладу жыцця”, “51.20 Выжывальнасць чалавека ў надзвычайных і асобных умовах”,” 52.63 Медыцынская вірусалогія”, “53.584 Рэфлексатэрапія” і іншых.

Раздзел “53/57 Клінічная медыцына” пабудаваны такім чынам, што спачатку ідуць дзяленні для літаратуры аб агульных метадах даследвання хворых, аб агульных спосабах лячэння хворых, аб агульных сімптомах хваробы. Гэта такія дзяленні, як 53.4, 53.5, 53.6 і ім падпарадкаваныя, а потым ідуць прыватныя дзяленні, аб унутраных хваробах. Такая пабудова дае магчымасць выкарыстоўваць у гэтым аддзеле правіла з агульнай методыкі сістэматызацыі адносіны агульнага да прыватнага. Напрыклад: Лячэбнае харчаванне і яго значэнне – 53.51, а лячэбнае харчаванне пры захворваннях страўніка – 54.132. Перавага аддаецца прыватнаму захворванню страўніка.

Значэнне лячэбнай фізкультуры – 53.54, а лячэбная фізкультура пры захворваннях сэрца – 54.101. Перавага аддаецца прыватнаму- захворванню сэрца.

Рэнтгенаскапія – прафілактыка захворвання – 53.6, а рэнтген пры захворваннях лёгкіх – 54.12, перавага аддаецца захворванню лёгкіх, рэнтген сэрца – 54.101.

У аддзеле 5 ёсць комплексныя ці часткова комплексныя дзяленні. Часткова комплексным з’яўляецца дзяленне “54.57 Хірургія асобных абласцей сістэм і органаў”. Індэкс 54.57 атрымаюць кнігі па хірургічнаму лячэнню ўсіх органаў і сістэм, за выключэннем тых, якія пералічаны ў адсылках. Так, кніга аб аперацыі на сэрцы атрымае індэкс 54.57, а кніга аб аперацыі вуха згодна адсылкі атрымае індэкс 56.8.

Комплекснымі дзяленнямі па прызнаку хваробы з’яўляюцца раздзелы “55.4 Фтызіятрыя” – аб туберкулезе розных органаў, і “55.6 Анкалогія” – аб добраякасных і злаякасных пухлін розных органаў. Такім чынам, кніга аб туберкулёзе лёгкіх атрымае індэкс 55.4, аб раку лёгкіх – 55.6, а не 54.12 Хваробы органаў дыхання”.

Усё аб дзіцячых хваробах у першую чаргу збіраецца ў раздзеле “57.3 Педыятрыя” дзяленнях, яму падпарадкаваных, таму што гэтае дзяленне комплекснае. Пры сістэматызацыі літаратуры аб дзіцячых хваробах трэба звярнуць увагу на наступную акалічнасць. Калі літаратура аб хваробах дзяцей прызначана для шырокага кола чытачоў, навукова-папулярная, для бацькоў, то яе адносяць толькі у дзяленні 57.3. Напрыклад: Скарлаціна ў дзяцей: Парады бацькам – 57.33.

Літаратура аб хваробах дзяцей, якая прызначана для спецыялістаў (урача, медсястры), адносіцца спачатку да 57.33 і дадаткова адлюстроўваецца пад індэксам 54.1-57.1 і іх падраздзяленнях. Напрыклад: Парок сэрца ў дзяцей. Кніга прызначана для спецыяліста і будзе мець індэкс 57.33+54.101.

Кнігі па гісторыі медыцыны, біяграфіі вядомых дзеячаў ў галіне медыцыны адносяць да адпаведных дзяленняў медыцыны з выкарыстаннем агульнага тыпавога дзялення “г”. Напрыклад: Кніга аб жыцці і дзейнасці С.П.Боткіна – 55.1г. Кніга прысвечаная вядомаму хірургу Н.І.Пірагову – 54.5г. Кніга аб вядомым С.Н.Фёдараве – 56.7г. А Гісторыя медыцыны ўвогуле – 5г.

1. Библиотечно-библиографическая классификация: рабоч.табл.для мас. б-к/сост. Г.П.Ванская (отв. за вып.).- Москва: Либерея, 1997.- 688 с.

2. Воронько, К.Л. Библиотечные фонды: учеб. для библ. техникумов…/ К.Л.Воронько.– Москва: Кн. палата, 1992.– 198 с.

3. Справочник библиотекаря / [ Ванеев А.Н. и др.; науч. ред. А.Н.Ванееев, В.А.Минкина].– Изд. 2-е, испр. и доп.– Санкт- Петербург: Профессня, 2001.- 439 с.

4. Суакисян, Э.Р. Новые таблицы Библиотечно-библиографической клас-сификации: організація и технология использования: метод. рекомендации / Э.Р.Суакисян; Рос. гос. б-ка.-Москва: Либерея, 2003.- 95 с.

5. Суакисян, Э.Р. Десятичная классификация Дьюи: теперь на русском / Э.Р.Суакисян // Библиотека.-2001.-№ 9.- С.11-12.

6.Терешин, В.И. Библиотечный фонд: учебное пособие для учащихся библиотечных техникумов / В.И.Терешин; Москва. Гос. ун-т культуры и искусств.– Москва: МГУКИ: Профиздат, 2000.

Что вызывает тренды на фондовых и товарных рынках Объяснение теории грузового поезда Первые 17 лет моих рыночных исследований сводились к попыткам вычислить, когда этот...

Что делать, если нет взаимности? А теперь спустимся с небес на землю. Приземлились? Продолжаем разговор...

ЧТО ПРОИСХОДИТ ВО ВЗРОСЛОЙ ЖИЗНИ? Если вы все еще «неправильно» связаны с матерью, вы избегаете отделения и независимого взрослого существования...

ЧТО И КАК ПИСАЛИ О МОДЕ В ЖУРНАЛАХ НАЧАЛА XX ВЕКА Первый номер журнала «Аполлон» за 1909 г. начинался, по сути, с программного заявления редакции журнала...

Не нашли то, что искали? Воспользуйтесь поиском гугл на сайте: