LUHMANN (ZA WYZNAWCAMI FUNKCJONALIZMU)

• Funkcjonalizm bazował na tradycji pozytywistycznej, która nakazywała opis faktów zgromadzonych przez empiryczną obserwację rzeczywistości; opis, który miał być wolny od generalizacji i dociekań natury genetycznej. Należy bazować na materiale empirycznym i ostrożnie formułować wnioski. Szkoła ta traktowała kulturę holistycznie jako system, w którym wszystkie elementy są ze sobą powiązane. Zależności te mają naturę funkcjonalną. Doniosłą kategorią staje się zatem kategoria funkcji. Uzupełnienie zjawiska kultury o tę cechę nakazuje rozpatrywanie jej w aspekcie całościowym i teleologicznym – każdy element kultury posiada jakąś rację dla swojego funkcjonowania, co oznacza zarazem brak elementów dysfunkcjonalnych.

• Dla funkcjonalistów (m.in.. B. Malinowskiego) kultura oznacza mechanizm adaptacyjny, system ukierunkowany na zaspokajanie podstawowych ludzkich potrzeb. Czlowiek w ten sposób buduje nowe, wtórne środowisko, stale reprodukowane i utrzymywane (kultywowane). Niektóre z tych potrzeb nie mają charakteru biologicznego i są kształtowane i modyfikowane przez samą kulturę, taką potrzebą jest także zdolność do przekazywania wzorów zachowań następnym pokoleniom.

Funkcjonalizm zwracał się również przeciwko ewolucjonizmowi kulturowo-historycznemu i odrzucał tezę, iż ludy pierwotne są na niższych piętrach rozwoju.

LUHMANN (ZA WYZNAWCAMI TEORII SYSTEMOWEJ)

• Antropolgia kulturowa oparta na myśleniu systemowym odwołuje się do ogólnej teorii sytemów opracowanej przez Ludwiga von Bertalanffy’ego. Systemowa teoria jest także konstruowana na gruncie socjologii i w ten sposób wchodzi w relacje z funkcjonalizmem (T. Parsons), a także psychologii. Według tej teorii wszystkie badane obiekty są z jednej strony całościami, z drugiej wchodzą w relacje z innymi obiektami w obrębie jakiejś całości. Trwanie i zmiana systemu są efektami czynników wewnętrznych (wewnątrzsystemowych), zewnętrznych oraz „historii trwania” samego systemu.

• W koncepcji N. Luhmanna istotną rolę pełni pojęcie systemu autopoietycznego, tzn. takiego, który potrafi sam siebie wytwarzać i odtwarzać (takim systemem autopoietycznym jest język i w ogóle wszystkie mechanizmy służące komunikowaniu się ludzi ze sobą).

26. Luhmann – teoria systemów i definicja komunikacji

1. Teoria systemów

Prawdziwie istotnym skutkiem bytności Luhmanna jest stworzenie jednej z najoryginalniejszych teorii współczesnej socjologii, czyli teorii systemów autopojetycznych. Jej główne założenia to:

§ Całkowite oderwanie od rzeczywistości. Teoria ta, w sposób paradygmatyczny zakazuje prowadzenia badań empirycznych. Nie żeby przy jej bezsensowności były one wykonalne, ale...

§ Przekonanie, że rzeczywistość społeczna dzieli się na systemy, z których każdy zajmuje się wyłącznie samym sobą. Idealnym przykładem jest system polityki, który rzeczywiście ma całą resztę świata głęboko w dupie. Chyba że są wybory, ale to wyjątek potwierdzający regułę.

§ Ludzie są poza systemami społecznymi. Zawsze byli poza nimi. Systemy, jako że są samoreferencyjne, stworzyły się same. Albo przynajmniej były już wcześniej. Że to bez sensu? A umiesz udowodnić że jest inaczej?

§ Bardziej szczegółowe tezy muszą być formowane z ten sposób, aby nie dało się ich zrozumieć. To skutecznie uniemożliwia wszelką krytykę, w końcu nikt nie chce wyjść na idiotę, który nie rozumie tego co czyta...

Niklas Luhmann poszerzył i rozbudował teorię systemów autopoietycznych opierając ją o pojęcie komunikacji w społeczeństwie. Najważniejsze tezy teorii systemów autopoietycznych:

Warunkiem istnienia systemów, w tym systemów społecznych, jest różnica pomiędzy systemem i otoczeniem. Trwanie systemu zależy od wykonywanych przez niego operacji. Serie operacji składają się na proces autopoesis tj. proces samowytwarzania się systemów. Systemy trwają, ale także zmieniają się i znikają w procesie ewolucji.

Procesy autopoesis to procesy komunikacji i analiza życia społecznego musi zaczynać się od refleksji nad ich warunkami możliwości. Komunikacja jest procesem odtwarzania się systemu poprzez produkcję operacji.

Systemy autopoietyczne istnieją w czasie i dążą do przetrwania. Ewolucja to proces, w którym systemy podlegają selekcji ze względu na możliwość przetrwania.

Luhmann wskazuje na trzy podstawowe formy zróżnicowania systemów społecznych, jakie pojawiły się w procesie ewolucji:

a) Społeczeństwa segmentarne – system operuje przez wyróżnianie części w oparciu o taką samą zasadę (np. klany kruków i wilków).

b) Społeczeństwa stratyfikacyjne – system operuje przez wyróżnianie części traktowanych jako elementy zhierarchizowane (np. szlachta, duchowieństwo, chłopi). c) Społeczeństwo funkcjonalnie zróżnicowane – system operuje przez wyróżnicowanie się podsystemów pozostających ze sobą w specyficznych relacjach.

Definicja komunikacji

W tym miejscu warto by nadmienić, co Luhmann rozumie przez komunikację. Komunikacja jest operacją produkującą system ze swoich własnych produktów, czyli reprodukującą go. Takie ujęcie komunikacji pozwala przyjąć system społeczny jako zamknięty operacyjnie, czyli złożony wyłącznie z własnych operacji, który reprodukuje komunikację z wcześniejszych komunikacji. Należy przyjąć taką definicje komunikacji, gdzie rozumie się ją jako zsynchronizowanie trzech elementów, których rozróżnienie „utrzymuje system w ruchu”. Tymi elementami są: informacja, zapośredniczenie i rozumienie

Oznacza to, że „(…) pojedyncze zdarzenie komunikacyjne kończy się wraz z rozumieniem. Nie przesądza to jednak o tym, czy coś zrozumiałego będzie stanowiło podstawę następnej komunikacji. Może tak być, ale nie musi. Komunikację można przyjmować lub odrzucać

Społeczeństwo jest, zatem systemem, obejmującym wszystkie zachodzące i możliwe komunikacje. Reprodukuje się ono poprzez wytwarzanie coraz to nowych komunikacji, czyli swoich elementów składowych, które powstają na bazie elementów wcześniejszych.

27. Parsons a Luhmann różnice w definicji komunikacji

Niklas Luhmann – niemiecki socjolog. Poszerzył i rozbudował on teorię systemów autopoietycznych opierając ją o pojęcie komunikacji w społeczeństwie. Najważniejsze tezy teorii systemów autopoietycznych:

§ Warunkiem istnienia systemów, w tym systemów społecznych, jest różnica pomiędzy systemem i otoczeniem. Trwanie systemu zależy od wykonywanych przez niego operacji. Systemy trwają, ale także zmieniają się i znikają w procesie ewolucji.

§ Procesy autopoesis to procesy komunikacji i analiza życia społecznego musi zaczynać się od refleksji nad ich warunkami możliwości.

§ Systemy autopoietyczne istnieją w czasie i dążą do przetrwania. Ewolucja to proces, w którym systemy podlegają selekcji ze względu na możliwość przetrwania.

Luhmann wskazuje na trzy podstawowe formy zróżnicowania systemów społecznych, jakie pojawiły się w procesie ewolucji:

1. Społeczeństwa segmentarne – system operuje przez wyróżnianie części w oparciu o taką samą zasadę (np. klany kruków i wilków).

2. Społeczeństwa stratyfikacyjne – system operuje przez wyróżnianie części traktowanych jako elementy zhierarchizowane (np. szlachta, duchowieństwo, chłopi).

3. Społeczeństwo funkcjonalnie zróżnicowane – system operuje przez wyróżnicowanie się podsystemów pozostających ze sobą w specyficznych relacjach.

Talcott Parsons - amerykański socjolog, uważany za jednego z najwybitniejszych teoretyków socjologicznych. Jest twórcą funkcjonalno-strukturalistycznej teorii systemów społecznych. Dla Parsonsa generalna teoria socjologiczna musi rozpocząć się od teorii

działania, a więc w jaki sposób przebiegają działania społeczne. Jego woluntarystyczna teoria działania była swoistą syntezą założeń utylitaryzmu, pozytywizmu i idealizmu.

Dla Parsonsa generalna teoria społeczeństwa musi być teorią systemów społecznych. Systemy społeczne są systemami całościami wyodrębnionymi ze środowiska zewnętrznego i różnią się wyraźnie. Są całościami zamkniętymi, nie zaś otwartymi sieciami. Zadaniem każdego systemu jest przetrwanie. Każdy system społeczny dzieli się na podsystemy, które specjalizują się funkcjonalnie i dzielą na dalsze podsystemy.

Podstawowy schemat analityczny stworzony przez Parsonsa nosi nazwę AGIL. Jest to skrótowiec złożony z pierwszych liter czterech podstawowych funkcji, które musi spełniać każdy system społeczny: adaptacja, osiąganie celów, integracja, system podtrzymywania wzorów oraz usuwania napięć.

Teoria społeczna Parsonsa zawiera rozbudowaną teorię rozwoju społecznego o charakterze neoewolucjonistycznym.

Jego zdaniem istnieją cztery podstawowe mechanizmu ewolucji:

• różnicowanie: podział systemu na podsystemy,

• doskonalenie adaptacyjne: wzrost efektywności podsystemów,

• inkluzja: włączanie nowych podsystemów do społeczeństwa,

• uogólnienia wartości: formułowanie standardów normatywnych na ogólnym poziomie.

W toku ewolucji społeczeństwa przechodzą przez kolejne stadia rozwojowe.

Najwyżej rozwinięte społeczeństwo nowoczesne cechuje się:

• rozwiniętym w pełni podziałem na cztery podsystemy funkcjonalne (AGIL);

• dominującą rolą gospodarki;

• rozwiniętym systemem prawnym jako systemem koordynacji i kontroli;

• systemem stratyfikacji opartym o kryterium osiągnięć;

• rozwiniętą siecią bezosobowych i złożonych relacji społecznych.

28. Luhmann – komunikacja a system społeczny

1. System społeczny

Niklas Luhmann jest teoretykiem systemu społecznego, twórcą kierunku zwanego teorią systemów autopojecznych. Jest to teoria o społeczeństwie jako systemie samoobserwującym się, samoodnoszącym i samoreprodukującym.

W twórczości Luhmana centralne miejsce zajmuje pojęcie systemu społecznego. Jego zdaniem społeczeństwo jest systemem i składa się z "międzyludzkich układów komunikacyjnych", Systemy społeczne są, zatem systemami komunikacji. Przez system Luhmann rozumie nie tyle określone typy obiektów a określone rozróżnienie. Chodzi tutaj o rozróżnienie systemu i otoczenia.

• Po pierwsze warunkiem istnienia systemów społecznych, jest różnica pomiędzy systemem i otoczeniem.

• Po drugie każda z operacji systemu zależy od operacji wcześniejszych i informacji, które zgromadziły

• Po trzecie system jest wedle Luhmana zamknięty lub w każdym razie ulega stopniowo zamknięciu na kontakty ze środowiskiem zewnętrznym. Bodźce ze świata zewnętrznego docierają jedynie do systemu w tej mierze, w jakiej zostaną przetłumaczone na jego wewnętrzny kod. Luhmann twierdził, że bodźce z zewnątrz są źródłem zakłóceń funkcjonowania systemu.

• Po czwarte system jest autopojetyczny polega to na tym ze on sam wytwarza swe elementy składowe, sam wyznacza swoje granice i określa swoja strukturę. System nie może operować poza swoimi granicami.

• Po piąte Luhmanowski system jest systemem nie działań, lecz komunikacji. To procesy komunikacji decydują zarówno o kształtowaniu się systemu jak i jego różnicowaniu się na podsystemy.

29. Co to jest kontyngencja, podwójna kontyngencja?

Zjawisko kontyngencji odnosi się także do działań, a zatem również do systemów socjalnych. Kontyngentne działania to działania nieprzewidywalne, zaskakujące, wariabilne, otwarte. Instancje służące do redukcji kontyngencji to na przykład "religijne systemy wyjaśniania świata, moralne porządki wartości, instytucje, normy, role" ogólnie – konwencje lub "wielkie oczywistości" (Willke 1996, 27).

Luhmann proponuje – w ramach socjologicznej teorii systemów – następującą definicję 'kontyngencji' oraz wprowadzonego przez Parsonsa pojęcia 'podwójnej kontyngencji': "Dyferencjacja systemów tworzy kontyngentne relacje między subsystemami. Kontyngencja oznacza jednak w tym wyprowadzeniu tylko: 'zależność od...'. Takie rozumienie pojęcia kontyngencji rozszerzyć możemy poprzez odwołanie do ogólnego pojęcia kontyngencji teorii modalności, określającego dla [danego] bytu 'bycie możliwym także w inny sposób' i definiowalnego poprzez negację niemożliwości i konieczności. Kontyngencja powstaje, w tym rozumieniu, przez to, że systemy mogą także przyjąć inne stany, i taje się podwójną kontyngencją, jak tylko systemy ukierunkowują selekcję własnych stanów na fakt, że inne systemy są kontyngentne" (Luhmann 1975, 171).

Pismo i druk w komunikacji

Pismo – system umownych znaków, za pomocą których można utrwalić język mówiony.

Istnieje wiele sposobów zapisu mowy. Można je podzielić na zapis dźwięków oraz zapis znaczeń. Większość używanych obecnie systemów pisma to systemy mieszane fonetyczno-znaczeniowe.

Badania medyczne pokazują, że przy czytaniu pisma znaczeniowego aktywność obszarów mózgu rozkłada się inaczej niż przy czytaniu pisma fonetycznego. Pismem fonetycznym zajmuje się głównie lewa półkula, natomiast znaczeniowym prawa. Zaburzenie odwzorowywania znaków nazywa się dysgrafią.

Что способствует осуществлению желаний? Стопроцентная, непоколебимая уверенность в своем...

ЧТО ПРОИСХОДИТ, КОГДА МЫ ССОРИМСЯ Не понимая различий, существующих между мужчинами и женщинами, очень легко довести дело до ссоры...

Что делает отдел по эксплуатации и сопровождению ИС? Отвечает за сохранность данных (расписания копирования, копирование и пр.)...

Живите по правилу: МАЛО ЛИ ЧТО НА СВЕТЕ СУЩЕСТВУЕТ? Я неслучайно подчеркиваю, что место в голове ограничено, а информации вокруг много, и что ваше право...

Не нашли то, что искали? Воспользуйтесь поиском гугл на сайте: