Па гісторыі дзяржавы і права Беларусі

для студэнтаў юрыдычнага факультэта (аддзяленне правазнаўства) – 42 гадзіны

ТЭМА 1

ГРАМАДСКА – ПАЛІТЫЧНЫ ЛАД І ПРАВА

БЕЛАРУСІ Ў ІХ-ХІІ ст.ст.

Заняткі 1

1. Прадмет, асаблівасці, задачы навукі гісторыі дзяржавы і права.

2. Аб паходжанні назвы “Беларусь”.

3. Гісторыяграфія гісторыі дзяржавы і права Беларусі:

а) ранняга феадалізму: (летапісы, хронікі)

б) ХVІ - ХVІІІ стагоддзяў: (Ф. Скарыны, С. Будны, А. Волан, А. Алізароўскі і інш.)

в) ХІХ – пачатак ХХ ст. ст.: (Т. Чацкі, І. Даніловіч, М. Уладзімірскі – Буданаў, М. Любаўскі, І. Лаппо, М.Любаўскі і інш.)

г) савецкая гісторыяграфія: (У. Ігнатоўскі, М. Доўнар – Запольскі, В. Пічэта, С. Маргунскі, В. Круталевіч, Т. Доўнар, В. Шаўкапляс, А. Вішнеўскі, С. Сокал, Я. Юхо і інш.)

Заняткі 2

Усталяванне дзяржаўнасці на Беларусі.

Старажытныя дзяржавы – княствы на Беларусі (Полацкае, Тураўскае і іншыя). Іх грамадскі і палітычны лад.

Асноўныя рысы звычаёвага права Беларусі.

Старажытнае дагаворнае права (дагаворы 1229, 1263. 1323, 1341 гг. і інш.)

Васальныя дагаворы.

Літаратура да тэмы 1

Асветнікі зямлі Беларускай: Энцыкл. даведнік. Мн., БелЭн, 2001.

Беларускія летапісы. Мн., 1998.

Вішнеўскі А. Ф. Гісторыя дзыржавы і права Беларусі. Мн. 2000.

Доўнар - Запольскі М. В. Асновы дзяржаўнасці Беларусі. Мн., 1994.

Доўнар – Запольскі М. В. Гісторыя Беларусі. Мн., 1994.

Ермаловіч М. Старажытная Беларусь. Мн., 1991.

Ермаловіч М. Беларуская дзяржава - Вялікае княства Літоўскае. Мн., 2000.

Ермаловіч Н. І. Па слядах аднага міфа. Мн., 1991.

Імя твае Белая Русь. Уклад Г. Сагановіча. Мн., 1991.

Мысліцелі і асветнікі Беларусі Х – ХІХ ст. Мн., 1995.

Нарысы гісторыі Беларусі. Ч. І. Мн., 1994.

Полное собрание русских летописей. Т. 32. М., 1975.

Татищев В. Н. История Российская. Т. 1. М. – Л., 1962. С. 108; 355.

Францыск Скарына: і яго час. Энцыклапедычны даведнік. Мн. 1988 – С. 486 і інш.

Юхо Я., Абрамовіч А., Доўнар Т., Сатолін У. Дагаворы і граматы як крыніцы беларускага права. Мн.,2000.

Юхо Я. А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. Мн., 2000.

Юхо Я. А. Гісторыяграфія гісторыі дзяржавы і права феадальнай Беларусі. Мн., 1999.

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Т.1-6. Мн., 1993 – 2001.

Па кожнай тэме выкарыстоўваюцца матэрыялы перыядычнага друку (артыкулы, змешчаныя ў газетах і юрыдычных, гісторыка-прававых, гістарычных часопісах) і публікацыі, у якіх адлюстраваны вынікі навуковай дзейнасці калектыва юрыдычнага факультэта (матэрыялы навуковых і навукова-практычных канферэнцый, якія штогод проводзяцца на юрыдычным факультэце Белдзяржуніверсітэта), а таксама Нацыянальнай Акадэміі навук, Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь, Гродзенскага дзяржаўнага універсітэта і іншых навуковых і навучальных устаноў.

ТЭМА 2

ГРАМАДСКА – ПАЛІТЫЧНЫ ЛАД НА

БЕЛАРУСІ Ў ХІV- ХVІ ст. ст.

Заняткі 3

1. Сацыяльна-эканамічныя, палітычныя і міжнарожныя перадумовы ўтварэння Вялікага княства Літоўскага. Канцэпцыі ўтварэння.

2. Аб'яднанне беларускіх княстваў у адну феадальную дзяржаву са сталіцай у Навагрудку. Яго адміністрацыйна – тэрытарыяльны падзел у ХІV ст. Прававое становішча васальных княстваў.

3. Прававое становішча вялікіх князёў Вялікага княства Літоўскага у ХІV ст. (на прыкладзе Віценя, Гедыміна, Яўнуція, Альгерда, Кейстута, Ягайлы, Скіргайлы).

Заняткі 4

1. Грамадскі лад на Беларусі ў ХІV- ХVІ ст. ст. Класы і саслоўі: паняцце, працэс фарміравання.

2. Клас феадалаў і клас феадальна залежных людзей.

3. Саслоўе шляхты. Паходжанне шляхты. Прававое становішча.

4. Сацыяльнае і прававое становішча розных груп сялян. Баяры, сяляне цяглыя, асадныя, агароднікі, халупнікі, кутнікі, даннікі.

5. Мяшчане беларускіх гарадоў. Іх занятак, прававое становішча. Цэхі. Брацтвы.

Заняткі 5

1. Змены ў палітычным ладзе. Цэнтралізацыя дзяржавы ў канцы ХІV – ХV ст. ст. Вялікія князі Вялікага княства Літоўскага: Вітаўт. Свідрыгайла, Жыгімонт Кейстутьевіч, Андрэй Казімір, Аляксандр, Жыгімонт Казіміравіч, Жыгімонт Аўгуст, Генрых Валуа, Стэфан Баторый. Жыгімонт Ваза.

2. Сойм Вялікага княства Літоўскага.

3. Рада Вялікага княства Літоўскага.

4. Мясцовыя органы ўлады (у ваяводстве, павеце, горадзе, воласці).

Заняткі 6

1. Уніі Вялікага княства Літоўскага з Польшчай. Крэўская і Гарадзельская уніі.

2. Значэнне Крэўскай ўніі для Грунвальдскай перамогі над крыжакамі.

3. Узаемаадносіны паміж Вялікім княствам Літоўскім і Польшчай пры вялікім князі Казіміры.

4. Люблінская ўнія: дагавор і рэчаіснасць.

Брэсцкая царкоўная унія 1596 г. і яе дзяржаўнае-палітычнае значэнне.

ТЭМА 3

СУДОВАЯ СІСТЭМА

ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА

Заняткі 7

1. Судовая сістэма. Гаспадарскі (вялікакняжацкі) суд, яго склад, парадак дзейнасці. Яго разнавіднасці.

2. Галоўны суд або (Галоўны трыбунал). Парадак яго фарміравання і дзейнасці.

3. Мясцовыя суды для шляхты: замкавы (гродскі), земскі, падкаморскі, каптуровы.

4. Суды для мяшчан і сялян. Вайтоўска – лаўнічы суд. Копны суд. Вотчынны суд феадала над залежнымі людзьмі.

5. Асноўныя палажэнні феадальнага працэсуальнага права.

Літаратура да заняткаў 3 – 7

1. Акты, издаваемые Виленскаой археографической комиссией: В 39 т. Вильно. 1864-1915.

1. Асветнікі зямлі Беларускай: Энцыкл. даведнік. Мн., БелЭн, 2001.

2. Белоруссия в эпоху феодализма. Т. 1. 1959. Документы №34, 43, 49, 51, 83, 90.

3. Вiшне?скi А.Ф., Юхо Я. А. Гiсторыя дзяржавы i права Беларусi? дакументах i матэрыялах. Мн.,1998., стар. 27-160.

4. Вішнеўскі А. Ф. Гісторыя дзыржавы і права Беларусі. Мн., 2000.

5. Доўнар – Запольскі М. В. Гісторыя Беларусі. Мн., 1994.

6. Довнар Т.И., Шелкопляс В.А. Уголовное право феодальной Беларуси. (ХV – ХVI вв.) Мн., 1993.

7. До?нар Т.I. Закон продка? нашых. // Судовы веснiк. 1992, №3.

8. Доўнар Т.І. Канстытуцыйнае права Беларусі феадальнага перыяду (па Статутах Вялікага княства Літоўскага 1529, 1566, 1588 г.г.). Мн., 2001.

9. Ермаловіч М. Беларуская дзяржава - Вялікае княства Літоўскае. Мн., 2000.

10. Ермаловіч Н. І. Па слядах аднага міфа. Мн., 1991.

11. Краўцэвіч А. К. Стварэнне Вялікага княства Літоўскага. Мн., 1998.

Метрыка Вялікага Княства Літоўскага (кнігі судовых спраў).

Мысліцелі і асветнікі Беларусі Х – ХІХ ст. Мн., 1995.

Нарысы гістрыі Беларусі. Ч. І. Мн., 1994.

Полное собрание русских летописей. Т. 32. М., 1975.

Статут Великого княжества Литовского 1529 г. Мн.,1960.

Статут Вялiкага княства Лiтоўскага 1588г: Тэксты. Давед. Камент. Мн.,1989.

Татищев В. Н. История Российская. Т. 1. М. – Л., 1962.

Францыск Скарына: і яго час. Энцыклапедычны даведнік. Мн., 1988

Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Мн., 1993 – 2001.

Юхо Я.А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. Мн., 2000.

Юхо I.А. Фармiраванне тэрыторыi беларуса?. // Спадчына.1991. №6.

ТЭМА 4

КРЫНІЦЫ БЕЛАРУСКАГА ФЕАДАЛЬНАГА ПРАВА

Заняткі 8

1. Старажытныя дагаворныя граматы.

2. Агульназемскія прывілеі 1387, 1413, 1434.

3. Канстытуцыйнае значэнне прывілеяў Казіміра 1447 г., Аляксандра 1492 г. і Жыгімонта 1506 г.

4. Абласныя граматы: Віцебскай зямлі 1503 г., Смаленскай – 1505 г., Полацкай – 1511 г. і інш.

5. Валасныя граматы.

6. Прывілеі беларускім гарадам на магдэбургскае права

7. Устава на валокі 1557 г.

Заняткі 9

1. Судзебнік 1468 г. Яго змест і значэнне ў развіцці беларускага права.

2. Гісторыя распрацоўкі і прыняцця Статута Вялікага княства Літоўскага 1529 г. Крыніцы Статута.

3. Канстытуцыйнае права ў Статуце 1529 г.

4. Гісторыя распрацоўкі Статута Вялікага княства Літоўскага 1566 г. Змест і асноўныя змены.

Заняткі 10

1. Гісторыя распрацоўкі і прыняцця Статута Вялікага княства Літоўскага 1588 г.

2. Тэарытычныя палажэнні, выкладзеныя ў прадмове да Статута - Прысвячэнні і ў Звароце Льва Сапегі адносна дзяржавы, паходжанні права і яго прызначэнні і інш.

3. Канстытуцыйнае і адміністрацыйнае права ў Статуце 1588 г.

4. Асновы цывільнага (грамадзянскага права) па Статуту 1588 г.

5. Крымінальнае права па Статуту 1588 г.

6. Працэсуальнае права.

Літаратура да заняткаў 8-10

1. Акты, издаваемые Виленской археографической комиссией: В 39 т. Вильно. 1864-1915.

2. Васілевіч Р.А., Доўнар Т.І., Юхо І.А. Гісторыя канстытуцыйнага права Беларусі. Мн., 2001.

3. Вішнеўскі А.Ф., Юхо Я.А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі ў дакументах і матэрыялах. Мн., 1998.

4. Вішнеўскі А.Ф. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. Мн., 2000.

5. Довнар Т. И. Шелкопляс В. А. Уголовное право феодальной Беларуси (ХV – ХVI вв.) Мн., 1995.

6. До?нар Т.I. Закон продка? нашых. // Судовы веснiк. 1992, №3.

7. Доўнар Т. І. Канстытуцыйнае права Беларус феадальнага перыяду (па Статутах Вялікага княства Літоўскага 1529, 1566, 1588 г.г.). Мн., 2001.

8. Доўнар Т.І. Развіцце асноўных інстытутаў грамадзянскага і крымінальнага права Беларусі ў XV-XVI стагоддзях. Мн. 2000.

9. Доўнар Т.І. Помнікі права Беларусі феадальнага перыяду. Мн., 2001.

10. Доўнар Т.І. Статут 1588 года – крыніца права феадальнай Беларусі ХVI – ХIХ стагоддзяў // Веснік БДу. 1989. № 1.

11. Крымінальнае права Беларусі: (закон, злачынства, адказнасць). Навуч.дап. Баркоў А.У., Грунтоў І.А., Доўнар Т.І. і інш. Мн., 1997. Гл.14.

12. Метрыка Вялікага Княства Літоўскага (кнігі судовых спраў).

13. Пичета В.И. Белоруссия и Литва ХV-ХVI в.в. М.,1961.С.61-92.

14. Статут Великого княжества Литовского 1529 г. Мн.,1960.

15. Статут Вялiкага княства Лiтоўскага 1588г: Тэксты. Давед. Камент. Мн.,1989.

16. Юхо Я. А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. Мн., 2000.

17. Юхо Я., Абрамовіч А., Доўнар Т., Сатолін У. Дагаворы і граматы як крыніцы беларускага права. Мн., 2000.

18. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Т.1-6. Мн., 1993 – 2001.

ТЭМА 5

Живите по правилу: МАЛО ЛИ ЧТО НА СВЕТЕ СУЩЕСТВУЕТ? Я неслучайно подчеркиваю, что место в голове ограничено, а информации вокруг много, и что ваше право...

Что будет с Землей, если ось ее сместится на 6666 км? Что будет с Землей? - задался я вопросом...

Что делать, если нет взаимности? А теперь спустимся с небес на землю. Приземлились? Продолжаем разговор...

Система охраняемых территорий в США Изучение особо охраняемых природных территорий(ООПТ) США представляет особый интерес по многим причинам...

Не нашли то, что искали? Воспользуйтесь поиском гугл на сайте: