Вопрос 52. Зімовыя і веснавыя беларускія святы.

Наибольшее количество особо значимых календарных обрядовых дней приходилось на зиму и весну. В первую очередь к ним относились КОЛЯДЫ — рождественские праздники, которые продолжались с вечера 24 декабря/6 янва­ря до полудня 7/20 января. Обязательным их элементом были три кутьи—обрядовое поедание вечером ячменной каши перед началом КОЛЯД (великая), перед НОВЫМ ГОДОМ (богатая) и перед КРЕЩЕНИЕМ (голодная). Парни и девушки в коляд­ные дни ходили по дворам и славили хозяев, за что получали угощение, собирались для поедания его, разыгрывали театра­лизованные сценки, рядясь при этом в животных — козу, жура­вля, медведя. Это время считалось благоприятным для гадания и ворожбы. На Крещение святили воду из проруби, ею потом лечили больных, обрызгивали поле перед севом, лили в гроб, перед тем как класть в него покойника. МАСЛЕНИЦА у белорусов не была таким разгульным праздником, как у русских, меньшую роль в ней играло такое блюдо, как блины; не придавалось особого значения катанию на лошадях и с гор; в обрядности не фигурировало чучело Ма­сленицы. На Масленицу объезжали молодых коней, проведыва­ли и угощали бабку-повитуху, молодежь, а иногда и замужние женщины ходили с деревянными колодками по домам, где были парни и девушки на выданье, и в наказание за то, что они еще не вступили в брак, грозили привязать колодку, а тем приходи­лось откупаться угощением. С Масленицы молодежь начинала качаться на качелях—чтобы лен был высоким. ПАСХА. Белорусская пасхальная обрядность имела много сходных черт с обрядностью русской и украинской. Выпека­лись высокие цилиндрические хлебные изделия—пасхи, краси­лись яйца при помощи воска или от руки в разные цвета, на них наносились изображения кругов, цветов, стилизованных зоо- и антропоморфных фигур, яйца святили в церкви, ими христосо­вались. На Пасху обязательно устраивалась обильная трапе­за. Своеобразная особенность белорусской Пасхи—хождение волочебников. Ими были взрослые мужчины, которые ходили по дворам и исполняли так называемые волочебные песни, те­матика которых близка к колядным. Перед хождением в группе распределяли роли—одни пели, другие играли на музыкальных инструментах, кто-то собирал пожертвованные продукты, которые потом совместно съедались. ТРОИЦА рассматривалась как празднование конца весны; в некоторых районах Белоруссии она называлась «зелеными святками», и пословица утверждала, что «на зеленец—весны конец». Троица у белорусов была беднее обрядностью, чем у русских. Основная часть обрядов приходилась на предшеству­ющий четверг — Семик. В этот день девушки шли в лес, завива­ли там березки, связывая вершинками два молоденьких деревца, плели венки из березовых веток, водили хороводы, угощались, собирали цветы, которые потом освящали в церкви, освящали и свечи, ими обкуривали умерших и их клали в гроб во время похорон. На саму Троицу украшали дома и усадьбы ветками и срубленными молодыми деревцами, травой посыпали пол в домах, «водили» по дворам «куст»—украшенную с головы до ног ветвями и листьями красивую девушку, которую хозяева должны были одаривать.Большое значение придавалось у белорусов и ряду других зимне-весенних календарных праздников, таких, как: ГРОМНИЦЫ (церковное Сретенье), он, судя по названию, раньше свя­зывался с Перуном-Громовиком, освященная в этот день све­ча широко использовалась в обрядовой жизни—ее зажигали в грозу, чтобы дом не сожгла молния, давали в руки умираю­щему и т. п.; ЗАКЛИКАНИЕ ВЕСНЫ ( приходился на период, от Благовещенья до Петровских заговен—первого воскресенья по­сле Троицы) — имевший очень, красочный и поэтический харак­тер: девушки и парни, с песнями и заговорами встречали рас­свет на возвышенностях, водили хороводы, в эти дни на плоту по воде пускали зажженное колесо, в землю закапывали гор­шок с кашей; КОМОЕДИЦЫ — очень архаический праздник, он приходился на конец марта—начало апреля, когда ели комы— гороховую кашу и лезли на полати, где, ворочаясь с боку на бок, изображали пробуждение медведя от зимней спячки, что симво­лизировало начало весеннего времени; ЮРЬЕВ ДЕНЬ —у бело­русов имел не только животноводческий характер: совершался обрядовый выгон скота, пастухи собирали по домам продукты и потом в поле устраивали ужин обязательно с яичницей, но и земледельческий—хозяин с семьей обходил поле, при атом дер­жал в руках каравай хлеба, после чего устраивалась трапеза, а на пашне закапывали освященные кости пасхального поросенка и яичную скорлупу, по углам пашни вбивали осиновые колы.

Вопрос 53. Летнія і восеньскія святы народнага календара.

Летне-осенняя календарная обрядность. Главным праздником ее был ИВАН КУПАЛА, отмечаемый более торжественно и кра­сочно, чем у русских. Днем обходили поля, засеянные рожью, держа при этом в руках шесты с зажженными колесами наверху, затем их укрепляли на межах. Огонь для купальских обрядов часто добывали древним способом—трением двух кусков дере­ва. Девушки собирали в лугах цветы, из которых плели вен­ки для гаданий, цветы втыкали в стену дома, считая, что они обладают магической силой. Молодежь ночью жгла костры на возвышенностях, для них часто собирали старые деревянные ве­щи, клепку от бочек, прошлогоднюю кудель и т. п., в середину костра втыкали шест с горящим колесом наверху. Парни и де­вушки катались по росной траве, купались в водоемах, гадали, пуская венки по воде, прыгали через костры, держась за руки, ходили в лес искать цветок папоротника. Делалась соломенная кукла «Мара», которая уничтожалась по окончании праздника.Отметим и некоторые другие, хотя и не столь значимые, дни этого календарного периода: ПЕТРОВКИ — они заверша­ли летние празднества, некоторые обряды их были сходны с купальскими; СПАСЫ —у белорусов особенно почитался вто­рой, яблочный, Спас; ПРЕЧИСТАЯ (день Успения Богороди­цы—15/28 августа)—в церкви святили зерно нового урожая, его символически смешивали с прошлогодним; особые предста­вления у белорусов были связаны с так называемой РЯБИНО­ВОЙ НОЧЬЮ, которая приходилась на конец лета. Считалось, что на нее всю ночь будет бушевать ураган, сверкать молнии— это злые силы справляют свой годовой праздник; ВОЗДВИЖЕ­НЬЕ —день, когда «все должно быть сдвинуто», когда улетают птицы, в том числе и сизая галка, которая, по белорусским по­верьям, замыкала лето, а ключ забирала с собой; с ПОКРОВА начиналась пора свадеб, а девушки гадали о замужестве; ОСЕНИНЫ —21 октября/4 ноября означали конец хозяйственного года, к этому дню убирали во дворе и в доме, мылись, готовили обильное угощение, на которое приглашали предков, поэтому они назывались еще Богатыми дедами.

Вопрос 54. Функцыянаванне, значэнне і асаблівасці традыцыйнай духоунай культуры беларусаў.

Беларусь мае шмат агульных традыцый і абрадыў са сваімі славянскімі суседзямі. Беларусы адносяцца да усходнееўрапейскага тыпу сярэднееўрапейскай расы, іх продкамі былі ўсходнеславянскія плямёны дрыгавічоў, крывічоў, радзімічаў, часткова драўляне, севяране і валыняне. Продкі беларусаў увабралі ў сябе мноства рысаў найстаражытнага насельніцтва гэтага краю - летта-літоўскіх плямёнаў яцвягаў, а таксама некаторыя рысы польскай, літоўскай, украінскай, рускай і яўрэйскай культуры, захаваўшы пры гэтым, нягледзячы на ​​шматлікія спусташальныя войны, свае галоўныя нацыянальныя рысы.

Сам беларускі этнас неаднастайны і ўключае ў сябе некалькі субэтнічных груп - на Палессі жывуць "паляшукі", у раёне Пінскіх балотаў - "пінчукі", уздоўж верхняга цячэння Дняпра можна назіраць верхнепрыдняпроўскi антрапалагічны тып, а на поўдні краіны прыкметны ўкраінскi ўплыў. Нават у мове можна вылучыць два дыялекту - паўднёва-заходні і паўночна-усходні. Таксама тут пражывала і пражывае мноства прадстаўнікоў яўрэйскай, татарскай, украінскай, польскай, рускай і іншых культур, кожная з якіх мае поўную свабоду самавыяўлення.
Культура краіны ўяўляе сабой, бадай, найбольш добра захаваўшыся сярод усходнееўрапейскіх славян набор старажытных паганскіх звычаяў і традыцый. Нават нягледзячы на ​​шматвяковае панаванне хрысціянства, як праваслаўнага, так і каталіцкага, у Беларусі захаваліся адгалоскі мноства старажытных рытуалаў, пачынаючы з Масленіцы і Купалы, "Грамніцы" і "Гуканне вясны" (пералом года ад зімы да лета), "Сарокі" і "Дзяды", "Каляд" і "Дажынак" (свята заканчэння жніва), "Талакі" і "Сябрына" (звычай супольнай узаемадапамогі), і заканчваючы мноствам абрадаў, звязаных з вяселлем, нараджэннем або смерцю. Як і ў суседзяў, тут было мноства рытуалаў, звязаных з сельскай гаспадаркай, з нарыхтоўкай лесу і лазняй, а ўся прырода шанавалася як адзіная жывая істота. Усе гэтыя абрады ўпляліся ў найпознія хрысціянскія рытуалы, утворваючы непаўторную і каларытную беларускую культуру. Надзвычай багаты і разнастайны песенны і вусны фальклор.
Асновай мясцовага соцыума заўсёды была сям'я, звычайна невялікая. Мужчына займаў і займае тут важнейшае месца - гэта і "бацька" для дзяцей і "дядьзька" для малодшых членаў сям'і, асноўнай здабытчык і абаронца дома. Жанчына - раўнапраўная гаспадыня і распарадчыца хатніх работ, маці і захавальніца агменю. Гэта адлюстроўвалася і ў побыце - драўляныя і металічныя прадметы ўжытку лічыліся "мужчынскімі", тканыя і плеценыя - "жаночымі". Прычым заўсёды і ўсюды перавага аддавалася прадметам з прыродных матэрыялаў. Нацыянальнае адзенне, абутак, музычныя інструменты і нават тып жылля блізкія да ўзораў іншых славянскіх культур, аднак беларускі стыль бачны ва ўсім, і пераблытаць мясцовую адзежу і ўпрыгожванні, напрыклад, з узорамі ўкраінскай або літоўскай сукенкі немагчыма - настолькі самабытныя мясцовыя майстры.
Ціхая і велічная прырода краіны наклала адбітак і на аблічча народа. Беларусы па большай частцы вельмі ветлыя і лагодныя, шматвяковая абшчына наклала адбітак і на характар ​​узаемаадносін паміж людзьмі. Тут рэдка ўбачыш шумныя сцэны на людзях, высокая ўзаемадапамога паміж людзьмі, дамінуе паважлівае стаўленне да старэйшых і да суразмоўцы. Нават у дзелавы этыкет увайшлі традыцыі даверу - тут рэдка абчапляюць на рынках, скрупулёзна выконваюць дамоўленасці і дбайна берагуць рэпутацыю (прычым не толькі ў бізнэсе). Мноства спраў, прычым не толькі супольных, вырашаецца на савеце, нават святы часцей за ўсё праводзяцца альбо ўсёй сям'ёй, альбо ўсім населеным пунктам.
У дачыненні да адзення строгіх нормаў няма - беларусы з задавальненнем носяць як звычайнае паўсядзённае адзенне еўрапейскага фасону, так і нацыянальныя ўборы. У дзелавым этыкеце прыняты касцюмы еўрапейскага стылю. Дзелавы візіт павінен быць загадзя ўзгоднены і пацверджаны непасрэдна перад сустрэчай. Працоўны дзень у большасці устаноў працягваецца з 09:00 да 18:00.
У дзелавых колах шырока распаўсюджаны руская, англійская і нямецкая мовы. У паўсядзённым жыцці паўсюдна выкарыстоўваецца беларуская мова, якая зноў уведзена ў якасці дзяржаўнай ў 1990 г. Аднак руская таксама мае шырокае распаўсюджванне, што прывяло да з'яўлення своеасаблівага інтэрнацыянальнага слэнгу, вядомага як "трасянка". У любым месцы можна пачуць пачатак гутаркі на беларускай, а працяг - па-руску, ці наадварот. У якасці пісьмовай асновы выкарыстоўваецца кірыліца, але часам ужываюць і лацінскі алфавіт. Некаторыя беларускія тапонімы ў вымаўленні мясцовых жыхароў часам гучаць даволі нязвыкла, напрыклад Хродна (Гродна), Махiлеў (Магілёў), Вiтсебск (Віцебск) і гэтак далей, таму пры зносінах такія моманты варта мець на ўвазе.

Вопрос 55. Жанры і асаблівасці вуснай народнай творчасці беларусаў.

Прыказкi i прымаўкi — адзiн з самых пашыраных у беларускiм фальклоры жанраў. У iх трапна i ярка адлюстравана мудрасць народа, Яго багаты жыццѐвы i працоўны вопыт, псiхалогiя i светапогляд. Прыказкай называецца створанае народам лаканiчнае, часцей за ўсѐ вобразнае, выказванне з павучальным зместам, якое мае прамы i пераносны сэнс. Прымаўка характарызуецца незавершанасцю думкi, не мае такога абагульняючага значэння, як прыказка, i ўжываецца толькi ў канкрэтных выпадках, кааб адцянiць, напрыклад, пэўную рысу чалавека, яго ўчынак, раскрыць сутнасць грамадскай або прыроднай з явы i iнш.

Загадка — кароткае паэтычна-вобразнае апiсанне прадмета або з'явы,якое даецца, як правiла, уформе пытання i адгадваецца па другарадных адзнаках, па прыкметах падабенства.

Каляндарна-абрадавая паэзiя, або паэзiя земляробчага календара, належыць да самых старажытных пластоў народна-паэтычнай культуры. Развiтасць у паэзii беларускага земляробчага календара песенных вiдаў усiх чатырох аграрнавытворчых сезонаў, акрэсленая працоўная аснова восеньскага цыклу (уборка яравых, грэчкi, апрацоўка лену, канапель, збор грыбоў, копка бульбы i iнш.) i, нарэшце, адметная музычная прырода восеньскiх песень даюць падставу гаварыць пра чатыры цыклы беларускай каляндарна-абрадавай паэзii: зiмовы, веснавы, летнi i асеннi. Такім чынам, беларускі народны каляндар з'яўляецца адной з форм духоўнага жыцця беларусаў. Доўгія стагоддзі паэтычная творчасць народа бытавала толькі ў вуснай форме, перадаючыся з пакаленняў у пакаленне. Важнае месца ў фальклорнай спадчыне беларускага народа належыць апавядальным жанрам — казкам, легендам, паданням, вусным сказам, анекдотам. Гэты разнастайны ў жанравых адносiнах мастацкi матэрыял пахарактеру мастацкай выдумкi, адносiнах да рэчаiснасцi i асаблiвасцях гоадлюстравання ў розных творах можна падзяляць на тры групы.Да першай адносяцца казкi i анекдоты, да другой — легенды i паданнi i датрэцяй — розныя вiды вуснага народнага апавядання: вусныя сказы, успамiны iг. д.

ЧТО ПРОИСХОДИТ ВО ВЗРОСЛОЙ ЖИЗНИ? Если вы все еще «неправильно» связаны с матерью, вы избегаете отделения и независимого взрослого существования...

Что делать, если нет взаимности? А теперь спустимся с небес на землю. Приземлились? Продолжаем разговор...

Что будет с Землей, если ось ее сместится на 6666 км? Что будет с Землей? - задался я вопросом...

Что делает отдел по эксплуатации и сопровождению ИС? Отвечает за сохранность данных (расписания копирования, копирование и пр.)...

Не нашли то, что искали? Воспользуйтесь поиском гугл на сайте: